به نقل از «ایسنا»

درباره دولتخانه صفوی قزوین بیشتر بدانید

تاریخ انتشار: ۶ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۱۰۶۴۱

ایسنا/قزوین مجموعه باغ صفوی اثری است مربوط به دوره‌های صفوی تا قاجار که در زمان پایتخت بودن قزوین در دوره صفویه بنا شده است و از چند بخش به نام‌های سردر عالی‌قاپو، عمارت نادری، عمارت پهلوی و عمارت قاجاری، گراند هتل، کاخ چهلستون، موزه قزوین، بقعه پیغمبریه و مدرسه امید تشکیل شده است.

وقتی از مرکز شهر قزوین به سمت «سپه» نخستین خیابان ایران می‌روید، می‌توانید دولتخانه صفوی را ببینید که از ساختمان عالی‌قاپو در شمال خیابان سپه آغاز می‌شود و در انتها به محوطه عمارت چهلستون می‌رسد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مجموعه دولتخانه صفوی در زمان پایتخت بودن قزوین بنا شده است. این مجموعه با مساحتی حدود شش هکتار در مرکز شهر قزوین واقع شده و به باغ سعادت‌آباد، باغ فرهنگی قزوین، دولتخانه صفوی یا ارگ طهماسبی نیز معروف است.

مجموعه دولتخانه صفوی به‌دستور شاه طهماسب و پس از استقرار در قزوین ساخته شد. او به امرا و اشراف دستور داد تا منازلی در دو سوی خیابان بسازند و این منطقه را جعفرآباد با لقب «باب جنت» نامید. بنا بر دستور شاه، عمارتی نیز در آن بنا شد و کاخ چهل‌ستون یا عمارت کلاه فرنگی نام گرفت. به‌طور کلی این مجموعه از چند بنا تشکیل شده که اکنون فقط تعدادی از آن‌ها باقی مانده و در دست مرمت است. محدوده اصلی باغ دارای هفت در وروردی بوده که فقط یک در از آن‌ها به نام «سردر عالی‌قاپو» باقی مانده است.

مجموعه دولتخانه صفوی از چند بخش به نام‌های سردر عالی‌قاپو، عمارت نادری، عمارت پهلوی و عمارت قاجاری، گراند هتل، کاخ چهلستون، موزه قزوین، بقعه پیغمبریه و مدرسه امید تشکیل شده است. سردر عالی قاپو یکی از هفت در ورودی به ارگ سلطنتی صفویان بوده و در اصلی جنوبی است که به خیابان و میدان شاه باز می‌شد و تنها در از این مجموعه است که اکنون به یادگار مانده است. این بنا نخست در دوره شاه طهماسب ساخته شده است و در زمان شاه عباس اول به‌صورت کنونی تغییر شکل یافت.

‌بر پیشانی این سردر رفیع که ۱۷ متر ارتفاع دارد، کتیبه‌ای با کاشی معرق به خط ثلث از علی‌رضا عباسی - خوشنویس معروف عهد صفوی - وجود دارد که مضمون آن، تقدس و تکریم شاهان و آرزوی نابودی دشمنان آن‌هاست. متأسفانه تزئینات سردر به‌ویژه نقاشی‌ها و دیگر تزئینات هشتی آن به‌طور کل تخریب شده‌اند.

عمارت‌های نادری، قاجاری و پهلوی

بنای زیبای عمارت نادری در سراسر ضلع غربی حیاط بسیار وسیعی که به نام قلعه بیگی مشهور بود قرار داشت. این ساختمان در زمان شاه طهماسب بنا شده و یکی از قصرهای تابستانی شاهان صفویه بوده و برای پذیرایی مهمانان خارجی از آن استفاده می‌شده است. این بنا تخریب شده و اثری از آن باقی نمانده است‌ و فقط نقشه‌های موجود در میراث فرهنگی حاکی از وجود این بنا در قدیم است.

عمارت قاجاری و عمارت پهلوی در کنار یکدیگر قرار دارند که در دوره‌های متفاوت ساخته شده‌اند. عمارت قاجاری که دارای تزئینات و سرستون‌های زیبایی است و در حال مرمت و بازسازی است. در جلوی این عمارت حوضی قرار دارد که فضای زیبایی را ایجاد کرده است.

‌عمارت پهلوی در آن دوره ساخته شد و دارای تزئینات خاصی نیست، این بنا در دو طبقه ساخته شده است. بعدها هر دو بنا به‌عنوان شهربانی استفاده می‌شد. طبقه پایین بازداشتگاه بوده است و طبقات فوقانی کاربرد اداری داشت.

گراند هتل و عمارت کلاه‌فرهنگی و موزه قزوین

گراند هتل از اولین نمونه‌های هتل به شیوه مدرن و اروپایی و دومین مهمانخانه قزوین است که در سال‌های پایانی دوره قاجاری و در حوالی سال‌های ۱۲۹۹ تا ۱۳۰۰ بنا شد. این هتل در زمینی به مساحت ۳۰۰۰ مترمربع و در سه طبقه، در شرق خیابان پیغمبریه و در قسمت غربی ارگ صفوی قزوین احداث شده که از سوی خیابان دو طبقه و از سمت حیاط دارای سه طبقه بوده و این امر به دلیل اختلاف سطح باغ و خیابان است.

عمارت چهلستون یا کلاه‌فرنگی یکی دیگر ‌از آثار مهم دوره صفوی در قزوین است که در وسط باغ بزرگی قرار دارد و تنها کوشک باقی‌مانده از مجموعه کاخ‌های سلطنتی روزگار شاه طهماسب است و در دوره صفویه به کلاه فرنگی معروف بود و به دستور شاه طهماسب ساخته شد.

نقاشی‌های دیواری طبقه اول این عمارت نمونه‌ای از هنر نگارگری مکتب قزوین و دارای شهرت جهانی است. تالار بزرگ طبقه دوم با ارسی‌های پنج چشمه‌ای در چهار جهت اصلی به محوطه غلام گردش بالا می‌پیوندد که دارای سقف بلندی از خنچه پوش بوده است. عمارت کلاه‌فرنگی یا کاخ موزه چهلستون قزوین که اکنون موزه خوشنویسی قزوین است، در سال ۱۳۳۷ توسط وزارت فرهنگ و هنر با شماره ۳۸۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

موزه قزوین در میدان آزادی (سبزه میدان‌) و شرق مجموعه باغ صفوی قزوین قرار دارد و دارای آثاری مربوط به دوران تاریخی، اسلامی و اشیای برجسته پیش از تاریخ از دشت قزوین و فلات مرکزی است، اشیای این موزه به چند گروه تقسیم می‌شوند. برخی از این اشیا که بیشتر ظروف سفالی و اشیای مفرغی است، به هزاره‌های سوم و اول پیش از میلاد تعلق دارند و در معرض دید عموم قرار گرفته است.

‌بقعه پیغمبریه

بقعه پیغمبریه که به چهار انبیا نیز شناخته می‌شود در جانب شرقی خیابان پیغمبریه و جنب مدرسه و مسجد پیغمبریه در غرب بنای چهل ستون قرار دارد. تاریخ ساخت بنا به دوران صفویه برمی‌گردد که در ادوار بعدی بازسازی و تکمیل شده است و تزئینات کاشی‌کاری‌، پنجره‌های طاق‌نما و آینه‌کاری زیبایی در حرم دارد. سردر ورودی به مهتابی و ایوان مقابل بنا نیز کتیبه‌ای دارد که نام پیغمبران مدفون در این بقعه در آن آمده است.

درباره بنای پیغمبریه و کسانی که در آنجا به خاک سپرده شده‌اند گفته‌ها و نوشته‌هایی وجود دارد که در مجموع نشان‌دهنده قدمت این محل است؛ ولی تاریخ بنای کنونی از دوره صفویه پیش‌تر نیست. رافعی در التدوین و حمدالله مستوفی در تاریخ گزیده در میان بقعه‌ها و مزارهای شهر، نامی از آن نبرده‌اند. تنها در کتیبه مدرسه پیغمبریه، بازمانده از دوره صفویه، با نام «مقام شریف» از آن یاد شده است. گفته می‌شود آنها پیامبرانی هستند که مژده میلاد مسیح (ع) را از اورشلیم به سوی شرق آورده‌اند.

‌از اسناد موقوفات صفویه برمی‌آید که این مکان در پایان قرن یازدهم هجری زیارتگاهی مورد احترام بوده و باغ‌هایی را بر آن وقف کرده‌اند. این اثر هفتم آذر ماه ۱۳۷۵ با شماره ثبت ۱۷۷۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

مدرسه امید اولین مدرسه نوین ساخته‌شده در قزوین است که به دوره پهلوی تعلق دارد و در خیابان سپه جنب سردر عالی‌قاپو واقع شده است. در آبان ماه سال ۱۳۹۱ این مدرسه به‌عنوان مرکز اسناد و کتابخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین تعیین و با نام کتابخانه دکتر دبیر سیاقی و مرکز اسناد مدرسه امید نامگذاری شد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری قزوين دولتخانه صفوی نوروز ۱۴۰۳ سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استانی اجتماعی نوروز ۱۴۰۳ استانی اقتصادی سردر عالی قاپو بقعه پیغمبریه دولتخانه صفوی عمارت قاجاری عمارت پهلوی شاه طهماسب کلاه فرنگی موزه قزوین مدرسه امید دوره صفویه ساخته شده دوره صفوی گراند هتل ساخته شد بنا شد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۱۰۶۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هر آنچه قرار است از دربی مرسی ساید بدانید

به گزارش ورزش سه، در طول سال‌ها، لیورپول و اورتون به عنوان دو تیم همسایه در این بندر از کشور انگلیس، رقابت های کلاسیکی برگزار کردند و این جدال‌ها صحنه های دراماتیک زیادی داشته است. اکنون قبل از دوئل دوباره آنها در آنفیلد، می‌خواهیم نگاهی به مسائل خاص این دربی داشته باشیم.

آغاز دشمنی از دل یک فاجعه
میان دو تیم لیورپول و اورتون هیچ اختلاف جغرافیایی و سیاسی نیست و این دربی یکی از دربی های کم خشونت است.  در طول سال های ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۰ باشگاه اورتون باشگاه کاتولیک مذهب بود و دلایل مختلف داشت و همین باعث شد که لیورپول تیم پروتستان مذهب شناخته شود و همین یکی از دلایل است اما قطعی این موضوع باعث اختلاف نیست. 

فاجعه ورزشگاه هیسل موجب تیره شدن روابط هوادران دو تیم شد چون که هر دو از رقابت های اروپایی به مدت چند سال حذف شدند اما با وجود اینکه باشگاه لیورپول تقصیری نداشت و بی تقصیر بود!

اما پس از فاجعه ورزشگاه هیلزبرو روابط دو باشگاه بهبود یافت و اورتونی ها هم به جمع تحریم کنندگان روزنامه سان پیوست اند و زنجیره ای از شال ها و پرچم های لیورپول و اورتون در گودیسون پارک نصب کردند.

دیگر تیم حاضر در دربی مرسی ساید
دیگر تیم که در دربی مرسی ساید وجود دارد تیم ترانمر روورز است اما به دلیل حضور نداشتن به مدت زیاد در سطح اول و دوم فوتبال انگلستان زیاد دیداری بین ترانمر روورز و لیورپول و ترانمر روورز و اورتون نمی‌بینیم. این سه تیم گهگاهی در جام حذفی انگلستان با یکدیگر بازی می‌کنند. آخرین بازی این تیم با دو تیم دیگر در سال ۲۰۰۰ بود که ترانمر روورز در جام حذفی اورتون را برد اما در دور های بعدی لیورپول، ترانمر روورز را مغلوب کرد .

اصطلاحات و اتفاقات دربی مرسی ساید
گذر از پارک به بازیکنانی که بین دو تیم لیورپول و اورتون جابجا می‌شوند می‌گویند از پارک گذر کرده، دلیلش پارکی است به نام استنلی که بین ورزشگاه دو تیم است. 
اورتون از سال ۱۹۶۱ تا ۱۹۸۲ مستقیما از لیورپول خرید نکرده و همچنین لیورپول ۱۹۵۲ تا سال ۲۰۰۰ هم از اورتون خرید نکرده است.

مرسی ساید به روایت آمار
در 171 تقابل میان این دو تیم، لیورپول 74 پیروزی را تجربه کرده و اورتون تعداد پیروزی‌هایش نصف تساوی های این تقابل بوده است! 
در واقع 36 برد اورتون در قیاس با 61 تساوی به دست آمده در این جدال، همان آماری است که ثابت می‌کند این تقابل در بسیاری از اوقات یک نبرد کاملا یک طرفه بوده است.

هدیه‌ای خاص برای رینا
شاید برای اولین بار در تاریخ لیگ برتر، این دو تیم در فصل 2006/07 در شرایطی برابر به یکدیگر رسیدند. لیورپول پس از روزهایی که با هولیه و بنیتز گذراند، از شخصیت قهرمان لیگ قهرمانان اروپا دور شده بود و اورتون هم توانسته وضعیت سخت ابتدای فصل را اتغییر دهد تا در نزدیکی منطقه سهمیه قرار بگیرد. این یکی از خاص ترین پیروزی های اورتون بود و شاگردان دیوید مویس برابر آنفیلدی‌ها آسان ترین بازی فصلشان را پشت سر گذاشتند. از همان دقیقه 24، تیم کیهیل و اندی جانسون با گذر از پشت سر جیمی کرگر و سامی هیپیا دو بار به گل رسیدند ولی خاص ترین گل ان بازی در دقیقه 90 به ثبت رسید. جانسون زمانی که برای سومین بار دروازه رینا را باز کرد، با هر دو دستش به عدد روی اسکوربرد اشاره می‌کرد؛ سه گل برای شرمنده کردن قهرمان اروپا!

جرارد هم هت‌تریک بلد است!
استیو جی مقابل رقیب سنتی تیم محبوبش همیشه با حال و هوای خاصی وارد زمین می‌شد و نقشی محوری در ترکیب این تیم داشت. خاص ترین دربی برای او، با آخرین هت تریک او همراه بود. جرارد در حالی در فصل 2011/12 مقابل این تیم هت تریک کرد که پس از سال 1982 و یان راش، هیچکس موفق به ثبت هت تریک در آنفیلد نشده بود.

موشک جواب موشک!
دیوید مویس پیش از دیدار در سال 2012، در کنفرانس خبری به مسئله واکنش لوئیس سوارز در نیمه نهایی جام جهانی 2010 مقابل غنا اشاره کرد و سوارز را یک بازیکن بی‌شخصیت و شیاد عنوان کرد. او درباره سوارز گفت: سوارز اصلا شخصیت یک انسان درست را ندارد. نیازی نبود که مقابل غنا، آن هند را انجام دهد؛ کافی است هر هفته به بازی او نگاه کنید و ببینید چند بار روی زمین شیرجه می‌زند.
سوارز جواب مرد اسکاتلندی را به شکلی عجیب داد. درست در شروع بازی سوارز موفق شد دروازه اورتون را باز کند و با شیرجه زدن روبه نیمکت تیم میزبان موجب عصبانیت مویس و فیل نویل شد. البته مویس در پایان خوشحال بود چون تیمش به بازی برگشت و در شرایطی که بازی 2-2 بود، سوارز موفق به هت تریک شد که گل دقیقه نودی، او آفساید اعلام شد.

عجیب مثل اوریگی
اوریگی یک بازیکن عجیب در تاریخ فوتبال بود. شاید هیچ یک از گل های دیرهنگام لیورپول به اورتون، به اندازه این گل خارق العاده نباشد ولی مطمئنا این گل، هر هواداری که ذره‌ای به اورتون علاقه داشت را عذاب داد. درست در شرایطی که بازی با نتیجه بدون گل به پایان می‌رسید، توپی که با گذر کردن از خط می‌توانست بازی را به پایان برساند، به تیرک برخورد کرد و در آن لحظه بود که توپ روی تیرک فرود آمد. پیکفورد تسلیم ضربه ناگهانی اوریگی بود و این گل برای ثبت نام اوریگی در تاریخ این دیدار کافی بود.